Türkiye'deki spekülatörler gibi yabancılar da 'Dolar 20 lirayı aşar' beklentisi ile TL'nin kaybına bahis oynadı. Dolar artsaydı yatırımlarının 100 katına kadar kazanacaklardı; ancak Başkan Erdoğan yeni modeli açıklayınca dolarla birlikte onlar da bir gecede çöktü.
Tıpkı bahisçilerin yaptığı gibi doların 20 TL'ye yükseleceği varsayımıyla işlem yapan yabancı yatırımcılar, hükûmetin hamlesiyle ters köşe oldu.
Hükûmetin Türk lirasına yüzde 40 değer kazandıran hamlesi, dolar için 20 liralık hedef koyan yerli ve yabancı spekülatörleri fena çarptı. Aralık başından itibaren başlayan hareket sırasında yükseldikçe dolar alanlar, bahis oynar gibi 'TL düşecek' tahminine 1'e 10, 1'e 100 para yatıranlar, bir gecede neye uğradığını şaşırdı.
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre, Yükseldikçe doları pompalayan spekülatörler, pazartesi günü gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan 'Kur Korumalı Mevduat Hesabı' hamlesi ile neye uğradığını şaşırdı. Vadeli işlem yapıp taahhüt altına girenlerin tahminleri yerle bir oldu. Pazartesi günü 18,50'leri gören dolar, salı günü 11 TL'lere kadar düşünce, vadeli işlem yapan spekülatörler, tahminleri gerçekleşmeyince kapatmakla yükümlü oldukları TL hesapları için, ellerinde hisse senedi, altın, kripto para, döviz olarak ne bulduysa TL'ye çevirmeye başladı. Bu yüzden kripto işlemlerine aracılık eden piyasalarda zaman zaman kilitlenmeler yaşandı.
Talep durmadı.. Rakamlar, pazartesi gecesi sadece 1 saatte 1,4 milyar doların TL'ye çevrildiğine işaret etti. Salı günü Alman ve İngiliz bankalarına TL için başvuranlar yüzde 300400 faiz talepleriyle karşılaştı. Buna rağmen talep durmadı ve bazı bankalardaki TL likiditesi tükendi ve söz konusu bankalar "TL satışı yapamıyoruz" şeklinde tabelalarla müşterilerine işlemlerin durduğunu duyurdu.
Forex'te batan hesap tutarı bilinmezken, Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası (VIOP) olarak bilinen piyasada teminatı yetersiz kalan, bu nedenle işlem yaptığı aracı kurumdan 'teminatını kapat' çağrısı alan yatırımcıların ödemekle yükümlü olduğu tutarın 4 milyar lirayı bulduğu öngörülüyor. Özellikle yurt dışında yerleşik yatırımcılar cezalı duruma düşmemek için deyim yerindeyse 'bulduğu yerden' TL almayı sürdürüyor.
Son gelişmeler özellikle bankalara olumlu yansıyacak.. Piyasalardaki bu düşüşün TL'ye ulaşma hedefli satışlar olduğunu, bunun Borsa İstanbul'da düşüşü hızlandırdığını belirten Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya "Bu haftaki likidite sorunu, 2019'da Londra'da yüzde 700'lere ulaşan TL faizi dönemine benziyor. O dönemde de ciddi satış görülen BİST100'ün kayıpları kısa sürede geri alınmıştı" hatırlatmasında bulundu.
Yunus Kaya "BİST son 4 günde yüzde 25 kayıp yaşadı. Ancak son gelişmeler özellikle bankalara olumlu yansıyacak. Önceki gün banka endeksi yüzde 3,5 artıda kapandı. Likidite sorunu çözüldüğünde borsada yeniden iyimser hava hâkim olacak" dedi.