Daha büyüğü gelebilir

K’orona v’irüsü dünyada tüm dengeleri altüst etti ekonomiler her geçen gün dahada zora düşüyor fabrikalar üretimi durduruyor bir çok Ülke ve şehirlerde sokağa çıkma yasakları ilan ediliyor üretim durmuş durumda her geçen gün daha da kötüye giden bu durumlar akıllara acaba 2008 de olduğu gibi yeniden dünya bir ç’öküşemi geçiyor sorusunu getirdi bu soruya Haber 7’de yazar olan usta kalem Mehmet acet cevap verdi...

Aceti'in yazısı şöyle;12 yıl önceki 2008 küresel ekonomik krizi, geldi, sonra da geçti gitti diye düşünürseniz yanılırsınız Ekonomiyle başlayan sarsıntı, devamında önce sosyal hayatta, onun devamında siyasette ve uluslararası ilişkiler sisteminde derin izler bıraktı, bırakmaya devam ediyor.

Örneğin, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkışıyla sonuçlanan Brexit’i o krizden bağımsız düşünemezsiniz I’rkçılığın yükselişi, ı’rkçı partilerin yükselişini durdurmak isteyen ana akım partilerin bunun yolunu o görüşlere yakın siyaset argümanlarıyla dengeleme çabaları, neo ulusalcı hareketlerin meydan okuyuşları, küresel ölçekte ekonomi dışında ciddi ve sonuçları kestirilemeyen çıktılar üretti.

Şimdilerde, Dünya’nın geleceğini daha da sürprize açık hale getiren bir başka ağır sınama ile karşı karşıyayız 2008 krizini salt ekonomi başlığı altında sıralanan sorunlar zinciriyle sınırlı değerlendirmelere tabi tutamayacağımız gibi, K’orona v’irüs salgınını da sadece bir sağlık sorunu olarak düşünmemiz mümkün olmayacak.

Geçen Pazartesi ne olduğunu hatırlayalım Dünya piyasalarının kalbinin attığı Wall Street’te hisse senetlerinin 2008 seviyelerine kadar düşmesi nedeniyle uzunca bir süredir yakıştırması yapılmayan ‘Kara Pazartesi’ sendromu geri döndü.

Benzeri bir durum Perşembe günü de kendisini tekrarladı Petrol fiyatları zaten 30 dolarlara kadar inmiş durumda Çarşamba günü A’BD Başkanı ulusa sesleniş konuşmasını yaparken, Avrupa kalesine gol atmak için eline geçen fırsatı değerlendirmek ister gibiydi.

Avrupa’dan ülkesine seyahatleri bir aylığına yasakladı Gerçi, Merkel’in “Almanya’nın yüzde 70’i bu virüse yakalanabilir” demesi, yaz kış turist kaynayan İtalya sokaklarının ‘inlerin c’inlerin top oynar’ hale gelmesi, şehirler arası seyahatlerin yasaklanması, İspanya’da La Liga maçlarının süresiz olarak ertelenmesi gibi normal zamanlarda “Olur mu canım öyle şey” tepkisini verebileceğiniz gelişmeleri gözünüzün önüne getirdiğinizde böyle bir kararı A’BD’ye çok görmeyebilirsiniz

Burası böyle ama K’orona v’irüs etkisinin siyasi anlamda olumsuz yönde en fazla etkileyeceği liderler arasında T’runp başı çekiyor dersek yanılmış olmayız Bu yılın Kasım ayında seçimlere başkan adayı olarak girecek seçim kampanyası öncesi ağır bir tablo bekliyor A’merikan ekonomisinin 2020’nin ilk yarısında yüzde 5 civarı küçülmesinden söz ediliyor.

İşin kötüsü 2008 krizi bir finans krizi olmasına rağmen, bugünkü doğrudan reel sektörü vuruyor A’BD’de Morgage krizi patlak verdiğinde “A’merikan sokaklarında insanların a’çlıktan ö’ldüğünü göreceğiz” türü cümleler işittiğimi hatırlıyorum.

Bu türden görüşlerin altını besleyen iki faktör var Birincisi; A’BD’de sağlık güvencesinin herkesi kapsamaması. Yaklaşık 30 milyon kişinin bu güvenceden yoksun olması.

Bir de bunun üstüne sağlık harcamalarının çok yüksek olmasını ekleyin Ama A’merikan sokaklarında insanların açlıktan ö’ldüğünü göreceğiz” öngörüsünü, bunlardan ziyade sosyal hayattaki acımasız düzenle ilişkilendirmek daha doğru olacaktır.

Bu sözünü ettiklerimiz sadece A’BD için değil, küresel anlamda çok ciddi sorunların kapıda olduğunu bize gösteriyor Şu an trafik kazasının ilk saniyelerini yaşıyor gibiyiz Yani daha ne olup bittiğinin farkında değiliz Ağrılar daha sonra başlayacak Bir iç kanama olup olmadığı, hayati bir tehlike olup olmadığı ise ondan da sonra belli olacak