ABRAHAM PAŞAHER PAŞAYI PAŞA SANMA
İki meleğin arasından sırıtan şeytan kılıklı bu adama iyi bakın.Çünkü bunu buraya yaptıran adama da, tarih aynen böyle sırıtmış. Nasıl mı? Çok parası varmış çok. Bir tavlası varmış, zarı elmastan kesme, tahtası zümrütlerden ve yakutlardanmış.Sırf lüfer avlamak için ortası olta sarkıtmak için delinmiş özel bir yat bile yaptırmış. Namına yakıştıramamış demek ki kayıkları, vapurları, ya da sıradan adamlar gibi kıyıdan olta savurmaları. Ahırında padişahı kıskandıracak atları varmış.
Hemde onlarca.Yani anlayacağınız, İstanbul’un en zenginiymiş.Beyoğlu sosyetesinin gözdesiymiş. İstiklal caddesinde dolaşan fısıltı gazetesinin her daim manşetteki adamıymış.Peki, kimmiş bu adam ? Adı, Abraham Eramyan.Ermeni bir sarraf ailesinin oğlu. Tam bir lüks , av,BORSA ve kumar düşkünü. 1875 de İstiklal Caddesi’ne bir bina yaptırır Abraham Eremyan.Yaptırınca da namına yakışır,şanını kaldırır bir bina yaptırır.Haliyle bina İstiklal Caddesi’nin en görkemli binası olur.
Tam 45 metre uzunluğundadır.Ve binayı melekler arasından sırıtan o adam gibi harika rölyeflerle süsletir. Serkldoryan (Cercle D'orient=Büyük Kulüp )adında bir kulüp açılır bu binaya 1882′de.Bu kulüp İstiklal Caddesinin ilk gece kulübüdür aynı zamanda.Kulüp üye olarak sadece şehrin ileri gelen zenginlerini alır.
Osmanlıdan da devletin en tepesindeki, adamları üye olarak kabul eder.Aşağısını da kabul etmezdi zaten Abraham Eramyan.Lüks ve ihtişamdan uzak, sıradan adamlar girmemeliydi zaten onun mekanlarına.1918′de, 81 yaşında bir köylü gibi attan düştü ve öldü Abraham Eramyan. Tüm mal varlığını kaybetmiş ve iflas etmiş sıradan bir adam olarak.
ABRAHAM EREMYAN’IN İFLASI
Osmanlı bürokratı ve diplomatı olan Abraham Paşa 1833 tarihinde Istanbul’da doğar ve yine aynı şehirde 1918′de 81 yaşında ölür. Ermeni bir sarraf ailesinin oğludur ve asıl adı Abraham Eramyan’dır. Meşrutiyet’te (1876) II.Abdülhamit Han tarafından Ayan azalığına tayin edildi. İkinci Meşrutiyet’te (1908) ilk ayandan hayatta kalmış üç kişiden biri idi. İstanbul’da, Boğazın iki yakasında, Karadeniz’e kadar uzanan geniş arazilerin sahibiydi.
NASIL ZENGİN OLMUŞTU ?
Mısır’da Kavalalı nın sarayında özel kalem müdürlüğü yapmış, Abdülaziz’in yakın dostu, anadili gibi Türkçe ve Arapça bilen, Fransızca konuşan Abraham Paşa, Beyoğlu sosyetesinin önemli simalarındandı. Beyoğlu’nda yaptırdığı ve Cercle d Orient Kulübüne (bugünkü Büyük Kulüp) kiralamış olduğu konak ile Büyükdere’deki Kocataş Yalısı dönemin en görkemli yapılarındandı.
Ancak, ava, borsaya ve kumara düşkünlüğüyle meşhur olan Abraham Paşa çok geçmeden PARA sıkıntısı çeker.Osmanlı Bankası’ndan 1891′de %8 faizle 58.000 lira BORÇ almış, karşılığında da Beyoğlu’ndaki konak ve arsasını ipotek etmişti. 1893′te tekrar 30.000 lira avans alan Paşa 1896′da borcunun bir kısmı karşılığında bütün HISSE ve tahvil portföyünü bankaya devretmek zorunda kalmış, borcunun bakiyesiniyse iki sene sonra konağını devrederek tasfiye edebilmişti.
Mülkiyeti bu şekilde Osmanlı Bankası’na geçen bina 1919 yılında Manuk Manukyan isimli bir BORSA simsarına 108.000 £ karşılığında satılacaktı. not : Cercle d'Orient adını daha sonra BÜYÜK KULÜP olarak değiştiren meşhur MASON KULÜBÜDÜR.... Bu binada ayrıca EMEK sineması (MELEK SİNEMASI ) da bulunmaktadır